Ads 468x60px

Δευτέρα 3 Ιουνίου 2013

ΠΟΔΗΛΑΤΟ µέσο µε... απελευθερωτική ελαφρότητα

To ποδήλατο είναι ένα µεταφορικό µέσο µε ελάχιστη µεταφορική ικανότητα. Παράξενη οµολογουµένως εισαγωγική δήλωση σε ένα κείµενο υπέρ του ποδηλάτου, η οποία όµως δεν αναφέρεται στην ταχύτητά του, που θα αποδειχτεί στη συνέχεια πως είναι µεγάλη. Η φράση αναφέρεται στην εγγενή αδυναµία του ποδηλάτου να µεταφέρει, µαζί µε τον αναβάτη του, όλα τα κόµπλεξ, τις φοβίες, την επιδειξιοµανία, τη µεγαλοµανία, την τάση για ιδιώτευση... και άλλα απωθηµένα της νεοελληνικής και όχι µόνο κουλτούρας.
Πράγµατι, ποιος θα µπορούσε να φανταστεί ποτέ ένα ποδήλατο να µπορεί να ικανοποιήσει τους πόθους που κουβαλάει µέσα του ένα µαύρο τζιπ µε φυµέ τζάµια; Ποιος µπορεί να φανταστεί ένα ποδήλατο να µεταφέρει έναν κάγκουρα ή έναν γκαζοφονιά –εν δυνάµει δολοφόνο– που κάνει κόντρες στην παραλιακή; Προφανώς, το µέσο δεν γεννάει συµπεριφορές. Δεν ανήκουν άλλωστε όσοι οδηγούν αυτοκίνητο στις παραπάνω κατηγορίες, ούτε βέβαια οι ποδηλάτες είναι απαλλαγµένοι
από τέτοιου είδους απωθηµένα. Η ελαφρότητα, όµως, του ποδηλάτου και η αδυναµία του να να πολλαπλασιάσει επ΄ άπειρο τη µεγαλοµανία του αναβάτη του, διαθέτει κάτι το αντιθετικό απέναντι στην κυρίαρχη κουλτούρα. Κάτι το απελευθερωτικό.
Καθηµερινά, ένα ήρεµο, αθόρυβο αλλά δυνατό ρεύµα αλλαγής είναι πλέον εµφανές στους δρόµους και διεκδικεί την παρουσία του και τα δικαιώµατά του. Οι ποδηλάτες κυκλοφορούν µέσα σε αντίξοες συνθήκες χάρη στη γενναιότητα και στην αγάπη τους για το ποδήλατο ή ίσως µόνο από ανάγκη. Αυτή τη στιγµή, η υποστήριξη από την πολιτεία είναι µηδαµινή –παρά τις δεκάδες ανακοινώσεις και εξαγγελίες. Το ποδήλατο έχει ανάγκη υποβοήθησης στις δύσκολες γεωµορφολογικές συνθήκες των ελληνικών πόλεων αλλά και προστασίας απέναντι σε όλους εκείνους τους «δυνατούς» µε τα αυτοκίνητα που το απειλούν. Ας µην ξεχνάµε πως το ποδήλατο είναι το –µεταφορικό– µέσο των «αδυνάτων». Αδύνατος δεν είναι µόνο ο οικονοµικά αδύνατος που αδυνατεί να αγοράσει ένα αυτοκίνητο, παρότι υπάρχουν πολλοί και δυστυχώς γίνονται όλο και περισσότεροι. Υπάρχουν και άλλοι ποδηλάτες που χρειάζονται προστασία. Υπάρχουν παιδιά που θέλουν να πάνε στο σχολείο ή στην παιδική χαρά µε το ποδήλατό τους. Υπάρχουν ηλικιωµένοι, αλλά και νέοι ποδηλάτες και ποδηλάτισσες –οι «πρωτάρηδες» που φοβούνται να κυκλοφορήσουν. Όλους αυτούς οφείλουµε να προστατέψουµε διεκδικώντας µια πιο ανθρώπινη πόλη.
Τα µέτρα προστασίας είναι απλά και άµεσα εφαρµόσιµα
Ήδη επιτράπηκε η δυνατότητα µεταφοράς ποδηλάτων στα αθηναϊκά Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, µετά από έξι χρόνια διεκδικήσεων (είναι τραγικό να διεκδικείς το αυτονόητο). Με αυτό το απλούστατο µέτρο οι αποστάσεις ανάµεσα στα αποµακρυσµένα σηµεία των πόλεων ελαχιστοποιήθηκαν και οι δύσβατες ανηφόρες της Αθήνας δαµάστηκαν. Πλέον, µπορεί κάποιος να απολαύσει τις κατηφορικές διαδροµές και να µετακινηθεί σε µεγάλες αποστάσεις µε ίση ή και µεγαλύτερη ταχύτητα από οποιοδήποτε άλλο ιδιωτικό µεταφορικό µέσον ειδικά στις καθηµερινές συνθήκες κίνησης. Αν βελτιωθούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και γίνουν πιο προσιτά, θα έχει γίνει ένα µεγάλο βήµα για καλύτερες µετακινήσεις στην πόλη. Δυστυχώς δεν ισχύει το ίδιο για τα τραίνα του ΟΣΕ.
Μέχρι πρόσφατα οι ελληνικές πόλεις είχαν µπουκώσει µε ακίνητα αυτοκίνητα – µποτιλιαρισµένα όταν προσπαθούσαν να µετακινηθούν και παρκαρισµένα τις περισσότερες ώρες του 24ώρου. Πρόκειται για τη µεγαλύτερη κατάληψη δηµοσίου χώρου που πραγµατοποιήθηκε ποτέ. Η οικονοµική κρίση µείωσε σε αισθητό βαθµό αυτό το φαινόµενο. Πλέον είναι εφικτό να δηµιουργηθεί ένα εκτεταµένο δίκτυο ποδηλατόδροµων που να συνδέει τις κατοικίες µε τις πιο δηµόσιες εξυπηρετήσεις αλλά και τις γειτονιές µεταξύ τους. Οι συλλογικότητες των ποδηλατών, µέσα από συµµετοχικές διαδικασίες –στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους– διαµόρφωσαν ένα αίτηµα που συµπυκνώνει και σχηµατοποιεί τις διεκδικήσεις τους. Πρόκειται για τη δηµιουργία ενός δικτύου «Ποδηλατικών Αξόνων» που διασχίζουν όλο το λεκανοπέδιο, αποτελώντας τη ραχοκοκαλιά ενός ακόµα πιο εκτεταµένου δικτύου τοπικών ποδηλατοδρόµων. Οι Ποδηλατικοί Άξονες έχουν ενσωµατωθεί πρόσφατα στο Ρυθµιστικό Σχέδιο και η µελέτη τους έχει προχωρήσει αρκετά. Η υλοποίησή τους αντίθετα εκκρεµεί... Αξίζει να επισηµανθεί πως τα έργα για την υποστήριξη του ποδηλάτου είναι ελαχίστου κόστους σε σύγκριση µε τους νέους αυτοκινητόδροµους που βρίσκονται προ των πυλών και στους οποίους οφείλουµε να αντισταθούµε. Ουσιαστικά δεν πρόκειται καν για έργα. Ακόµα και µια γραµµή στο οδόστρωµα ή άλλες απλές παρεµβάσεις, όπως οι θέσπιση «ζωνών 30», δηλαδή περιοχών µε µέγιστο όριο ταχύτητας τα 30 χλµ ανά ώρα, αρκούν, σε αρκετές περιπτώσεις, να αποδώσουν στον ποδηλάτη το χώρο που του αντιστοιχεί.
Αυτή τη στιγµή υπάρχουν σοβαρές παραλείψεις στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Οι διατάξεις του νόµου είναι τόσο χαλαρές απέναντι στον αυτοκινητιστή που, ακόµα και σε περίπτωση θανατηφόρου ατυχήµατος εις βάρος πεζού ή ποδηλάτη, ο θύτης µπορεί και να µην τιµωρηθεί. Η νοµοθεσία επιβάλλεται να αλλάξει άµεσα, όχι µόνο προστατεύοντας τον ποδηλάτη αλλά παρέχοντάς του και κίνητρα για τη µετακίνησή του στην πόλη.
Μπορεί κανείς, αν θέλει, να αναζητήσει στο διαδίκτυο (π.χ. podilates.gr) αναλυτικότερα τις διεκδικήσεις για το ποδήλατο. Οι ποδηλάτες, παρότι τα αιτήµατα και ο τρόπος αυτοοργάνωσής τους έχουν σαφές πρόσηµο, δεν ταυτίζονται µε κάποιο συγκεκριµένο πολιτικό χώρο ή κόµµα κι αυτή ίσως να είναι η ιδιαιτερότητα και η δυναµική τους.
Παραµένει ανοιχτό το τι µπορεί να κάνει κανείς σήµερα, στις υπάρχουσες συνθήκες, για να µετακινηθεί µε το ποδήλατο. Σε αυτό το ερώτηµα, που µου το απευθύνουν πολλοί, θα απαντήσω σε δεύτερο ενικό. Ας θεωρηθεί αυτή η απεύθυνση ως πρόταγµα για τον κάθε αναγνώστη:
- Πάρε το ποδήλατό σου, εκείνο το παλιό που έχεις στην αποθήκη και χρησιµοποίησέ το. Κάνε σταδιακά βήµατα. Στην αρχή πήγαινε στο µπακάλικο της γειτονιάς σου. Σιγά σιγά θα καταλάβεις πως µπορείς να βρεις ήσυχες και ασφαλείς διαδροµές, αποφεύγοντας τους µεγάλους δρόµους για να κάνεις τις µετακινήσεις σου. Να είσαι σίγουρος πως, αν κάνεις το πρώτο βήµα, θα υπάρχει εκεί γύρω κάποιος ποδηλάτης που θα σε υποστηρίξει τεχνικά και ηθικά. Κανείς δεν γεννήθηκε υπεράνθρωπος και όλα τα πράγµατα θέλουν τον κόπο και το χρόνο τους για να προχωρήσουν. Καλό πετάλι.
Παπαγεωργίου Ηλίας
Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΠΗΓΗ www.avgi.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: